Muğla Emceği: Yeni Bir Türün Bilim Dünyasına Kazandırılması

Muğla Emceği: Bilim Dünyasına Kazandırılan Yeni Tür

Ege Üniversitesi Botanik Bahçesi Herbaryum Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Yıldırım, sosyal medyada karşılaştığı ve farklı bir tür olduğunu düşündüğü bitkinin izini sürerek, Türkçe adıyla “Muğla emceği” olarak bilim dünyasına kazandırdı. Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, başarılı bilim insanı Prof. Dr. Yıldırım ve ekibini tebrik ederek, çalışmalarında başarılar diledi.

Muğla’nın Fethiye ilçesi sınırlarında, Göcek tüneli civarındaki serpantin topraklarda yayılış gösteren ve halk arasında “Emzikotu” ya da “Emcekotu” olarak bilinen, bilimsel adı ise Onosma olan cinse ait yeni bir tür keşfedildi. Bu keşif, çeşitli bitkilerin keşfine öncülük eden Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Yıldırım tarafından gerçekleştirildi.

Prof. Dr. Yıldırım, Muğla’nın Akyaka bölgesinde doğasever Yasemin Silier tarafından paylaşılan bitki fotoğraflarından yola çıkarak araştırmalarına başladı. Daha sonra, Muğla’da bitkiler üzerine amatör çalışmalar yapan emekli İngilizce öğretmeni Bülent Elmas ile birlikte Göcek Tüneli yakınlarındaki alana giderek, türe ait örnekler topladı. Doktora öğrencisi Tuğkan Özdöl ile birlikte çalışmalara hız veren Prof. Dr. Yıldırım, Türkiye’de Onosma cinsi üzerine uzman olan Mersin Üniversitesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Rıza Binzet‘i de sürece dahil etti.

Ege Üniversitesi ve Mersin Üniversitesi bünyesinde gerçekleştirilen ortak çalışmalar sonucunda, bitkinin yeni bir tür olduğu tespit edildi. Daha önce birçok doğasever tarafından fotoğraflanan “Muğla emceği”, Doğu, Güney ve İç Anadolu’da yaygın olan “Kaya emceği” (Onosma alborosea) ile karıştırıldığı için sıkça yanlış bir şekilde tanımlanmıştı. Prof. Dr. Yıldırım, bu türün detaylı bir incelemede “Kaya emceği” ile aynı grupta bile olmadığını vurguladı.

Prof. Dr. Rıza Binzet öncülüğünde yazılan makale, uluslararası alanda önemli bir taksonomik botanik dergisi olan Yeni Zelanda kökenli Phytotaxa dergisinde yayımlanarak “Muğla emceği” olarak bilim dünyasına tanıtıldı.

Prof. Dr. Hasan Yıldırım, “Onosma cinsi dünya genelinde yaklaşık 300 türe sahiptir ve Hodangiller (Boraginaceae) ailesinin tür bakımından en zengin cinsidir. Cinsin çoğu türü Asya, Orta Asya ve Akdeniz havzasındaki bozkırlarda ve açık alanlardaki habitatlarda yayılış gösterir. Cinsin çeşitlilik merkezleri Türkiye, İran ve Orta Asya’dır. Ülkemizde toplamda keşfedilen bu yeni tür ile birlikte 105 tür bulunmaktadır ve toplam ülkemize has olan endemik tür sayısı 62’ye yükselmiştir. Bu da, Onosma cinsinin ülkemizde yaşayan türlerinin yüzde 60’ının endemik olduğunu göstermektedir” dedi.

Bitki, bugüne kadar yapılan saha çalışmalarında yalnızca Fethiye sınırlarında yayılış gösterdiği ve popülasyonlarının özellikle yola yakın yamaçlarda bulunması nedeniyle, yol genişletme çalışmaları gibi insan müdahalelerinden dolayı büyük zarar gördüğünü belirten Prof. Dr. Yıldırım, bu türün neslinin korunması adına tür eylem çalışmalarının başlatılmasının büyük önem taşıdığını ifade etti.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı