Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Almanya ile şu anda Akkuyu Nükleer Santrali için gelmesi gereken türbinlerin Alman gümrüğünde bekliyor olması gibi bir sorunla karşı karşıyayız. Bu durum bizleri ciddi şekilde rahatsız etmiştir.” şeklinde konuştu.
Erdoğan, NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’ne katılmak üzere Washington’a yaptığı ziyareti dönüşünde, uçakta gazetecilere açıklamalarda bulundu ve soruları yanıtladı. Zirve sırasında NATO’nun 75. kuruluş yıl dönümü etkinliklerine katıldıklarını belirten Erdoğan, ittifakın birlik ve dayanışmasının sergilenmesi açısından zirvenin faydalı olduğunu ifade etti.
Zirve çerçevesinde görüşülen konular ve alınan kararlar hakkında basın toplantısında detaylı bilgi verdiğini hatırlatan Erdoğan, bu konuların yanı sıra birkaç hususa da değinmek istediğini vurguladı:
- Terörle Mücadele: “Terör konusunda ödediğimiz bedelleri tüm dünya biliyor. Müttefiklerimizden, teröre karşı verdiğimiz mücadelede samimi bir dayanışma beklediğimizi vurguladım.”
- Savunma Sanayi Kısıtlamaları: “Savunma sanayi ticaretinin önündeki kısıtlamaların hızlı bir şekilde kaldırılması gerektiğini ifade ettim. NATO’nun Vilnius Zirvesi’nde müttefiklerin bu yönde taahhüt verdiklerini biliyorsunuz. Ancak bazı NATO üyeleri, verdikleri sözlere rağmen olumsuz tutumlarını değiştirmedi.”
Erdoğan, Ukrayna-Rusya savaşında Türkiye’nin dengeli bir tavır sergilediğini ve bu durumun tüm liderlerce bilindiğini belirtti. “Ukrayna gibi Rusya Federasyonu da bizim komşumuzdur. Güçlü bağlarımızın olduğu bir ülke ile çok boyutlu ilişkilerimiz mevcut. Savaşa rağmen bu ilişkilerin korunmasına önem veriyoruz.” dedi.
Zirve sırasında, daha fazla kan dökülmeden diplomasiye dönülmesi ve müzakere zeminlerinin hazırlanması gerektiğine dikkat çektiğini aktaran Erdoğan, “Bu doğrultuda İstanbul sürecini devam ettirmeye hazır olduğumuzu vurguladım.” şeklinde konuştu.
Eski Hollanda Başbakanı Mark Rutte’nin, NATO’nun yeni Genel Sekreteri olarak ilan edildiğini hatırlatan Erdoğan, “Rutte’ye hassasiyetlerimizi ve beklentimizi ifade ettim. Kendisi bu istikamette hareket edeceğine inanıyorum.” dedi. 1 Ekim’de görevi devredecek olan Jens Stoltenberg ile de bir araya geldiklerini belirten Erdoğan, “Son 10 yılda yaptığı özverili çalışmalar ve ülkemizle geliştirdiği yakın işbirliği nedeniyle teşekkürlerimizi ilettim.” ifadelerini kullandı.
Erdoğan, zirve vesilesiyle birçok devlet ve hükümet başkanıyla ikili görüşmeler gerçekleştirdiğini de ekledi.
Dünya Düzeni Üzerine Değerlendirmeler
Bir gazetecinin, “Dünyanın mevcut durumunda NATO’nun işlevini nasıl değerlendiriyorsunuz?” sorusuna Erdoğan, “Dünya süratle bir değişim yaşıyor ve bu değişim içerisinde güçlerin büyük rol oynadığını görüyoruz. Güçlü olanların cirit attığı bir dünya düzeni ile karşı karşıyayız.” diye yanıt verdi.
Rusya’nın, Çin ile dayanışma içerisinde olduğuna dikkat çeken Erdoğan, “Bu durum Batı’yı ciddi manada rahatsız ediyor. Batı, Ukrayna’ya her türlü desteği veriyor. Ancak bu desteklere rağmen bekledikleri neticeyi henüz alabilmiş değiller.” dedi.
Türkiye’nin, hem Rusya hem de Ukrayna ile iletişim halinde olduğunu ve bu ilişkileri korumanın önemine vurgu yapan Erdoğan, “Karadeniz Tahıl Koridoru’nda adil bir adım attık. Şimdi bu koridoru yeniden açmak için hem Rusya hem de Ukrayna ile görüşmeler yapıyoruz.” ifadelerini kullandı.
NATO İlişkileri ve F-16 Meselesi
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “NATO içerisinde nevi şahsına münhasır bir yerimiz var. Ancak NATO ile kurduğumuz ilişkilerin adil ve dengeli olup olmadığı sorgulanabilir.” dedi. Türkiye’nin, terörle mücadelede NATO’nun yeterli desteği sağlamadığını ve bu durumu sürekli olarak Batı’ya ifade ettiklerini belirtti.
Erdoğan, “Almanya ile Akkuyu Nükleer Santrali için gelmesi gereken türbinlerin gümrükte beklemesi gibi sıkıntılar yaşıyoruz. Bu durum bizi rahatsız ediyor.” diye ekledi. Ayrıca, F-16 konusunda da önemli açıklamalarda bulundu: “Bizim önceliğimiz F-16 talebimizin karşılanmasıdır. ABD Başkanı Biden, ‘3-4 hafta içerisinde F-16 sorununu çözeceğim’ dedi.”
Cumhurbaşkanı, bu süreçte Türkiye’nin ilgili bakanları ve kurumları ile çalışmalara devam ettiklerini ve en kısa sürede netice almayı umduklarını belirtti.